Chorwacja to jedno z niewielu miejsc, gdzie można polować na niedźwiedzie brunatne. Ich populacja jest na tyle liczna, że łowy odbywają się bez obaw o zagrożenie dla gatunku. Niedźwiedzie potrafią ważyć do 400 kg, a ich trofea mają wysoką jakość.

Niedźwiedź brunatny to największy gatunek zwierząt łownych w Chorwacji. Jego siedliska znajdują się w górach, nad morzem oraz w regionach centralnych na wysokości do 1800 m n.p.m. Polowania na niedźwiedzie odbywają się na przynętę wiosną od 16 lutego do 15 maja lub jesienią między 16 września a 15 grudnia z wysokich, zamkniętych i wygodnych ambon. Głodne niedźwiedzie po przebudzeniu regularnie pojawiają się na karmiskach, gdzie usiłują znaleźć pożywienie. Podobnie jesienią, kiedy w ramach przygotowań do snu szukają dodatkowego źródła energii.

Tereny występowania

Na początku warto podkreślić, że ze względu na idealny biotop i warunki życia Chorwacja stanowi jeden z nielicznych krajów europejskich, w których populacja niedźwiedzi brunatnych jest niezwykle silna i stabilna, żyje tu bowiem 1000–1100 osobników. Zamieszkują one przede wszystkim obszary górskie o nieskażonej przyrodzie w regionie Gorskiego Kotaru i Liki oraz w zachodniej i południowej części powiatu Karlovac, góry Uczka i Cziczarija na półwyspie Istria, centralną i południową części wyspy Krk, góry Żumberak, a także część przybrzeżną od Bakaru do Maslenicy oraz masywy Kamesznicy, Mosoru i Biokowa. Na najlepszych terenach w Gorskim Kotarze, Welebicie oraz Wielkiej Kapeli zagęszczenie niedźwiedzi wynosi jeden i więcej osobników na 10 km². Z powodu tak dużej koncentracji są widoczne migracje młodszych samców na obszary Uczki, Cziczarii i Pokuplje oraz na wybrzeże. Chorwacja ma jedną z najliczniejszych populacji niedźwiedzi brunatnych w Europie, co naprawdę imponuje, zważywszy na to, że ten gatunek uważa się za prawie całkowicie wymarły w zachodniej części kontynentu. Z rejonów, na których jest rejestrowana stała obecność niedźwiedzi, 94,2% to tereny łowieckie, a reszta – parki narodowe, gdzie niedźwiedzie podlegają ochronie. Należy zaznaczyć, że w celu zapewnienia stabilności tak dużej populacji państwo wdraża różnorodne środki i programy. Ale najważniejsze w ochronie tego gatunku wydaje się to, że lokalni mieszkańcy akceptują niedźwiedzie jako część swojego naturalnego środowiska. Właśnie to stanowi jedną z przyczyn, dla których Chorwacja płaci najniższe w Europie odszkodowania łowieckie za szkody powodowane przez niedźwiedzie – jest to 6 euro rocznie za niedźwiedzia, czyli średnio 6000 euro na cały kraj. Dla porównania w Norwegii ta kwota wynosi 12 666 euro za każdego niedźwiedzia.

Ochrona gatunku

Niedźwiedzie w Chorwacji są częścią populacji z Gór Dynarskich i Pindos, która występuje również w Słowenii oraz Bośni i Hercegowinie. Dzięki współpracy naukowców ze Słowenii i Chorwacji udało się przeprowadzić wiele badań, które mają na celu szacowanie i monitorowanie populacji, a także prace badawcze nad genotypami niedźwiedzi. Monitorowanie obejmuje pobranie próbek z każdego martwego okazu (pochodzącego z polowań czy z wypadków komunikacyjnych i od osobników, które poniosły śmierć z innych przyczyn) oraz gromadzenie danych z telemetrii satelitarnej. Do 2013 r., kiedy to Chorwacja wstąpiła do UE, niedźwiedź brunatny pozostawał gatunkiem łownym. Jednostką zarządzającą był dla niego departament łowiectwa w ministerstwie rolnictwa. Obecnie to zwierzę należy do gatunków ściśle chronionych, a zarządzanie nim podzielono między resort rolnictwa a dyrekcję ochrony przyrody w ministerstwie ochrony środowiska. W praktyce sprowadza się to do tego, że dodatkowo powstał komitet zarządzający niedźwiedziami brunatnymi, który przygotowuje roczny plan działania i nadzoruje jego realizację.

Polowania

Przez ostatnie cztery lata suma wydawanych w ciągu roku licencji na odstrzał niedźwiedzi utrzymuje się na stałym poziomie 100–110 sztuk. Dodatkowo blisko 40 osobników ginie w wyniku wypadków komunikacyjnych i w innych okolicznościach niezwiązanych z polowaniem. Warto jednak nadmienić, że co roku 20–25% licencji na odstrzał jest zwracanych z powodu jego niewykonania. W razie zwrotu takiego pozwolenia w następnym sezonie łowieckim właściciel terenu otrzymuje liczbę zezwoleń pomniejszoną o tyle, ile licencji oddano w poprzednim roku. Ten system sprawia, że właścicielom terenów łowieckich bardzo zależy na efektywnym pozyskaniu niedźwiedzi przez zaproszonych na polowanie klientów. Łowy w większości przypadków są naprawdę dobrze przygotowane, a ambony – solidnie zrobione, wysokie i zapewniające bezpieczeństwo myśliwym. Doświadczeni chorwaccy podprowadzający, uzbrojeni po zęby we wszystkie myśliwskie urządzenia pomagające w polowaniu, starają się, aby klient zdobył upragnione trofeum. Warto podkreślić, że Chorwacja oficjalnie spełnia wszystkie wymogi CITES, dlatego eksport trofeum stamtąd nie przysparza kłopotu, a co najważniejsze, jest całkowicie legalny. W ostatnich latach większość chorwackich łowisk rozlicza się z myśliwymi według punktacji CIC, a nie wagi niedźwiedzia, tak jak to praktykowano jeszcze kilka lat temu.

Wycena trofeów

Przy okazji warto przypomnieć – nie tylko myśliwym, którzy pragną się wybrać na polowanie na chorwackie misie – na czym polega wycena trofeum niedźwiedzi według klasyfikacji CIC, tym bardziej że nie spotykamy się z nią tak często jak z wyceną jeleni czy rogaczy. Dobrze się tutaj powołać na naszego znakomitego eksperta w tej dziedzinie – Ignacego Stachowiaka, który w „Wycenie trofeów łowieckich” pisał: Skórę niedźwiedzia wycenia się następująco: Długość skóry w cm mnoży się przez szerokość skóry w cm, a powstały stąd iloczyn dzieli się przez 100, co w wyniku daje liczbę punktów pomiarowych. Do liczby punktów pomiarowych dodaje się: do 10% za długość włosa, do 10% za równomierność rozmieszczenia włosa, do 10% za gęstość włosa i połysk. Czaszkę niedźwiedzia wycenia się tak samo, jak czaszki wszelkich innych drapieżników. A tak przedstawiają się przedziały punktowe do nagradzania medalami: Za skóry od 250,00 do 274,99 punktów – medal brązowy, od 275,00 do 299,99 punktów – medal srebrny, od 300,00 punktów wzwyż – medal złoty. Za czaszki od 51,00 do 52,99 pkt – medal brązowy, od 53,00 do 54,99 punktów – medal srebrny, od 55,00 punktów wzwyż – medal złoty. W zależności od regionu waga chorwackich niedźwiedzi waha się od 100 do 350 kg, przy wzroście od 1,7 do 2,2 m, nie ma zatem problemu z uzyskaniem powyżej 300 pkt CIC i ze złotym medalem.

Uwagi praktyczne

• Najlepsze miesiące na polowanie na niedźwiedzie to: marzec, kwiecień, październik i listopad.
• Najlepiej rozpocząć łowy tydzień przed pełnią księżyca i polować do pełni.
• Warto się udać na wyprawę łowiecką do Chorwacji podczas nadchodzącego sezonu wiosennego, bo z powodu pandemii wiele polowań na niedźwiedzie nie doszło do skutku i zwierząt jest po prostu więcej. Sytuacja naprawdę wyjątkowa.
• Polowanie na niedźwiedzia możesz połączyć z polowaniem na muflona lub kozicę bałkańską, która jest większa niż kozica alpejska.
• Największe trofea niedźwiedzi zostały zdobyte na terenach należących do chorwackiego odpowiednika Lasów Państwowych. Przeszło 50% wszystkich osobników uzyskało ponad 300 pkt. CIC (złoty medal za futro). Co roku w tych rewirach zdarzają się misie z wynikiem ponad 500 pkt. CIC.

Kliknij i przeczytaj artykuł w piśmie